Open brief

Waarom er zoveel verzet rijst tegen het optreden van Fluvius

De laatste maanden is er weer veel te doen over al die Vlamingen die halsstarrig blijven weigeren om een digitale meter in huis te nemen. De Vlaamse pers heeft het over een “harde kern” waarmee Fluvius kampt, en die de netbeheerder intussen hard aanpakt.

Zowel op haar website als in de pers schiet Fluvius daarbij met grof geschut. Het intimideert weigeraars met gerechtelijke procedures en met snel-oplopende kosten. Van respect voor de burger, dialoog of overleg is geen sprake meer. Het verzet moet gebroken worden. Nu is het oorlog.

In zo een sfeer zijn zelfs goed onderbouwde argumenten niet langer van tel. De Vlaming moet en zal de digitale meter in huis nemen. Voor de netbeheerder lijkt intussen zelfs het geldende recht niet langer relevant.

Ondanks dat geweld en de intimidatie, moet ook Fluvius echter de wet respecteren. Daarom zetten wij alles graag even op een rij.

Laat ons beginnen met het recht:

1. In Vlaanderen is de rechtsgrond voor de digitale meters het Energiedecreet 2019012842 van 26 april 2019. Hoewel de tekst het nergens uitdrukkelijk vermeldt, kan de Vlaming de digitale meter blijkbaar niet weigeren.

2. In het bekende zonnepanelen arrest van begin 2021 (GwH nr. 5/2021) bepaalt het Grondwettelijk Hof hierover dat elke burger wel het recht behoudt om te kiezen tussen een draadloos of een bekabeld communicerende digitale meter.

Het loont de moeite om de relevante passage van het arrest even te quoteren: “B.14.4. Zoals vermeld kan uit het bestreden decreet zelf niet worden afgeleid of het communicatiemiddel waarmee de digitale meter is uitgerust via bekabeling of draadloos communiceert.

De mogelijke blootstelling aan elektromagnetische straling kan voor de categorie van personen die daardoor een gezondheidsrisico lopen een aanzienlijke achteruitgang betekenen van het bestaande beschermingsniveau inzake een gezond leefmilieu. Voor personen die gevoelig zijn aan elektromagnetische velden kan het noodzakelijk zijn om de blootstelling daaraan reeds bij aanvang zoveel mogelijk te beperken.

Voor die aanzienlijke achteruitgang, door toedoen van de digitale meters, bestaat geen redelijke verantwoording, nu de elektromagnetische straling eenvoudig kan worden weggenomen door in de mogelijkheid te voorzien van een communicatie via bekabeling in plaats van een draadloze communicatie.”

3. Art. 3.1.52§1 van het genoemde Energiebesluit bevestigt dat. Er staat letterlijk dat: “Elke netgebruiker heeft uiterlijk vanaf 1 januari 2023 het recht te kiezen voor de plaatsing van een digitale elektriciteitsmeter die communiceert met de distributienetbeheerder via bekabeling”. (eigen benadrukking)

Hoe voert Fluvius dat recht uit?

Op de website van Fluvius (https://www.fluvius.be/nl/thema/meters-en-meterstanden/digitale-meter/weigeren) lezen we het volgende: “Nee, je kan de plaatsing van een digitale meter niet weigeren. De digitale meter is verplicht binnen de Europese Unie, en dus ook in Vlaanderen.” Wat Vlaanderen betreft, heeft Fluvius gelijk. Maar niet wat betreft de Europese Unie. De betreffende richtlijn (Richtlijn (EU) 2019/944 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot wijziging van Richtlijn 2012/27/EU.) bevat nergens een uitdrukkelijke verplichting voor alle burgers om een digitale meter in huis te nemen. Voor de richtlijn gaat het over een recht en geen plicht. In lijn met het recht van Unie is de digitale meter in Nederland, toch ook een lidstaat van de Unie, bijvoorbeeld niet verplicht (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie-thuis/vraag-en-antwoord/slimme-meter-weigeren#:~:text=U%20mag%20de%20slimme%20meter,uitlezen%20van%20de%20slimme%20meter). Ondanks wat Fluvius maar blijft beweren, is het niet Europa maar Vlaanderen dat de digitale meter verplicht.
Laat ons verder even inzoomen op het “bekabelde” alternatief dat de netbeheerder onlangs met veel poeha heeft gelanceerd. Deze versie van de slimme meter communiceert in feite nog altijd draadloos met het netwerk. De interne zendantenne werd gewoon vervangen door een externe antenne waarmee de slimme meter via een kabel verbonden is.
Deze versie is geen bekabelde slimme meter in de zin van zowel het Energiebesluit als het arrest van het Grondwettelijk Hof. Het is ander type draadloze slimme meter, ontworpen voor die gevallen waarin slimme meters met een interne zendantenne geen verbinding met het draadloze netwerk kunnen maken, bijvoorbeeld omdat de digitale meter diep in een gebouw moet geplaatst worden. Een echt bekabelde versie van de slimme meter is er vooralsnog niet.
We kunnen dus concluderen dat Fluvius sinds het begin van dit jaar verzaakt aan haar decretale verplichtingen en de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof naast zich neerlegt.

Zijn draadloos communicerende slimme meters wel veilig?

Op de website van Fluvius lezen we dat “De standaard digitale meters, die gebruikmaken van het gsm-netwerk, sowieso al absoluut minimale straling veroorzaken, zowel op het vlak van veldsterkte als op het vlak van duurtijd“. In feite doet deze uitspraak niet ter zake in het licht van wat het Grondwettelijk Hof in 2021 heeft beslist (zie hierboven). Elke burger heeft gewoon het recht om te kiezen voor een meter die via de kabel communiceert, punt.
De netbeheerder verwijst ook graag naar meetonderzoek door imec (https://researchportal.be/nl/publicatie/elektrische-veldmetingen-van-een-digitale-elektriciteitsmeter-en-een-digitale-gasmeter). Ook dit doet niet ter zake gezien de stand van het recht, maar naar imec verwijzen is sowieso niet ernstig als je weet dat imec in Vlaanderen wellicht de belangrijkste voorvechter is van draadloze technologie en omzeggens de belichaming zelf is van het georganiseerde belangenconflict.
Fluvius verwijst verder graag naar het hypersensitiviteitsonderzoek van Sciensano (https://www.sciensano.be/nl/projecten/onderzoek-naar-elektromagnetische-hypergevoeligheid-met-behulp-van-een-blootstellingsprotocol).
Wat dat betreft is het interessant om de besluiten van de Senaatscommissie betreffende de erkenning van elektrohypersensitiviteit (https://www.senate.be/www/?MIval=/dossier&LEG=7&NR=88&LANG=nl) even door te nemen en de transcripties van de hoorzittingen met experts te lezen. Daarin wordt bevestigd dat in België naar schatting tussen de 100.000 en 300.000 mensen lijden aan EHS. Elektrohypersensitiviteit is een vorm van vergiftiging die veroorzaakt wordt door mensgemaakte elektromagnetische straling in ons leefmilieu. Zal de overheid het leven van al die mensen verzieken door hen een veelvoud aan draadloze stralingsbronnen op te leggen die hun leefmilieu steeds meer vervuilen
Ook binnen de geldende normen is draadloze technologie niet zo onomstreden en veilig als Fluvius en Vlaanderen ons willen doen geloven. Hiervan getuigen inmiddels duizenden onderzoeken van onafhankelijke wetenschappers en veelvuldige waarschuwingen van bijvoorbeeld het EPRS, het Internationale Agentschap voor Kankeronderzoek en Resolutie 1815 van de Algemene Vergadering van de Raad van Europa (https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=17994).

Fluvius doet graag alsof de wakkere medeburger die zijn rechten ernstig neemt en begaan is met de kwaliteit van zijn leefomgeving een soort weerbarstige idioot is die dringend bij de les moet worden gebracht. Wij zouden het anders willen stellen.

In het licht van al het voorgaande is de agressieve intimidatie van Fluvius volkomen misplaatst en zijn de verontwaardiging en het verzet van de weigeraars zowel gegrond als legitiem.