Hoe we weerstand kunnen bieden aan de oorlog tegen het leven
Door Vandana Shiva
In maart 2015 toonde Bill Gates een beeld van het coronavirus tijdens een TED talk en vertelde het publiek dat de grootste catastrofe van onze tijd er zo zou uitzien. De echte dreiging van het leven, zei hij, zijn ‘geen raketten, maar microben.’ Wanneer vijf jaar later de coronapandemie over de aarde trok als een tsunami, deed hij zijn oorlogstaal herleven, door de pandemie te beschrijven als een ‘wereldoorlog’.
‘De coronapandemie ondergraaft alle menselijkheid tegen het virus,’ zei hij.
Eigenlijk is de pandemie geen oorlog. De pandemie is een gevolg van oorlog. Een oorlog tegen het leven. De mechanistische geest verbonden aan de geldmachine van ontginning heeft de illusie gecreëerd dat de mens apart staat van de natuur, dat natuur dood is, passief, ruw materiaal om uitgebuit te worden. Maar, eigenlijk, zijn we deel van het bioom. En we zijn deel van het viroom. Het bioom en het viroom zijn wij. Wanneer we oorlog voeren tegen de biodiversiteit van onze bossen, onze boerderijen, en in onze ingewanden, voeren we oorlog tegen onszelf.
De gezondheidsnoodtoestand van het coronavirus is onafscheidelijk van de gezondheidsnoodtoestand van het uitsterven, de gezondheidsnoodtoestand van verlies aan biodiversiteit, en de gezondheidsnoodtoestand van de klimaatcrisis. Al deze crisissen zijn geworteld in een mechanistisch, militaristisch, antropocentrisch wereldbeeld dat mensen als apart – en superieur – beschouwd tegenover andere wezens. Wezens die we kunnen bezitten, manipuleren en controleren. Al deze crisissen zijn geworteld in een economisch model gebaseerd op de illusie van onbegrensde groei en onbegrensde hebzucht, dat de planetaire grenzen schendt, en de integriteit van ecosystemen en individuele soorten verwoest.
Nieuwe ziekten ontstaan door een geglobaliseerde, geïndustrialiseerde, inefficiënte landbouw die binnendringt in leefgebieden, ecosystemen vernietigt, en dieren, planten en andere organismen manipuleert, zonder respect voor hun integriteit of hun gezondheid. We zijn wereldwijd met elkaar verbonden door de verspreiding van ziekten zoals het coronavirus, omdat we de thuis van andere soorten zijn binnengedrongen, planten en dieren gemanipuleerd hebben voor commerciële winsten en hebzucht, en monoculturen gecultiveerd hebben.
Wanneer we bossen wegvegen, wanneer we boerderijen omvormen naar industriële monoculturen die gif produceren, grondstoffen zonder voedingswaarde, wanneer onze diëten gedegradeerd worden door industriële verwerking met synthetische chemicaliën en genetische technieken, en wanneer we de illusie bestendigen dat de aarde en het leven ruwe materialen zijn om uitgebuit te worden voor winsten, zijn we inderdaad verbonden. Maar in de plaats van te verbinden in een continuüm van gezondheid door het beschermen van biodiversiteit, integriteit, en zelforganisatie van alle levende wezens, mensen inbegrepen, zijn we verbonden door ziekte.
Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie, ‘hebben 1,6 miljard informele economische werkkrachten (die de meest kwetsbaren in de arbeidsmarkt vertegenwoordigen), binnen een wereldwijd totaal van twee miljard en een globaal aantal arbeidskrachten van 3,3 miljard, ernstige schade geleden in hun mogelijkheid om een inkomsten te verdienen. Dit is te wijten aan lockdown maatregelen en/of omdat ze werken in de hardst getroffen sectoren.’ Volgens het Wereldvoedselprogramma, zal een kwart miljard bijkomende mensen in hongersnood geduwd worden en 300.000 zouden elke dag kunnen sterven. Ook dit zijn pandemieën die mensen doden. Doden kan geen voorschrift zijn om levens te redden.
Gezondheid gaat over leven en levende systemen. Er is geen ‘leven’ in het gezondheidsparadigma dat Bill Gates en zijn soortgelijken promoten en opleggen aan de hele wereld. Gates heeft globale allianties gecreëerd om top-down analyses en voorschriften voor gezondheidsproblemen op te leggen. Hij geeft geld uit om de problemen te definiëren, en dan gebruikt hij zijn invloed en geld om oplossingen op te leggen. En in het proces wordt hij rijker. Zijn ‘fonds’ resulteert in het uitwissen van democratie en biodiversiteit, van natuur en cultuur. Zijn ‘filantropie’ is niet enkel filantrokapitalisme. Het is filantro-imperialisme.
De coronapandemie en lockdown hebben nog meer blootgelegd hoe we gereduceerd worden tot objecten om gecontroleerd te worden, met onze lichamen en geesten als de nieuwe kolonies om binnengedrongen te worden. Heerschappijen creëren kolonies, kolonies leggen beslag op de gemeenschapsgoederen van de inheemse levende gemeenschappen en zetten hen om in bronnen van ruw materiaal om uitgebuit te worden voor winsten.
Deze lineaire, uitbuitende logica is niet bekwaam om de intieme relaties te zien die het leven ondersteunen in de natuurlijke wereld. Het is blind voor diversiteit, vernieuwingscycli, waarden van geven en delen, en de kracht en het potentieel van zelforganisatie en wederkerigheid. Het is blind voor het afval die het creëert en het geweld die het ontketend. De uitgebreide corona lockdown is een labo experiment geweest voor een toekomst zonder menselijkheid.
Op 26 maart 2020, in een piek van de coronapandemie en middenin de lockdown, werd Microsoft een patent toegekend door de Wereld Intellectueel Eigendom Organisatie. Patent WO 060606 verklaart dat ‘Menselijke Lichaamsactiviteit verbonden aan een taak en verstrekt aan een gebruiker, kan gebruikt worden in een mijnbouwproces van een cryptovaluta systeem…’
De ‘lichaamsactiviteit’ die Microsoft wil ontginnen omvat straling uitgezonden door het menselijke lichaam, hersenactiviteiten, menselijke vloeistofstroom, bloedstroom, orgaanactiviteit, lichaamsbeweging zoals oogbeweging, gezichtsbeweging en spierbeweging, evenals elke andere activiteit die kan gevoeld worden en weergegeven worden door beelden, golven, signalen, teksten, nummers, graden, of elke andere informatie of data.
Het patent is een intellectuele eigendomsvordering van onze lichamen en geesten. Bij kolonisatie wijzen kolonisatoren zichzelf het recht toe om het land en de middelen te nemen van inheemse mensen, vernietigen hun culturen en soevereiniteit, en in extreme gevallen roeien ze hen uit. Patent WO 060606 is een verklaring door Microsoft dat onze lichamen en geesten zijn nieuwe koloniën zijn. We zijn koloniën van ‘ruw materiaal’ – de data onttrokken aan onze lichamen.
Eerder dan dat we soevereine, spirituele, bewuste, intelligente wezens zijn die beslissingen en keuzes maken met wijsheid en ethische waarden over de impact van onze acties op de natuurlijke en sociale wereld van dewelke we deel uitmaken, en aan dewelke we onlosmakelijk verbonden zijn, zijn we ‘gebruikers’. Een ‘gebruiker’ is een consument zonder keuze in het digitale imperium.
Maar dat is niet de totaliteit van de visie van Gates. Eigenlijk, is het zelfs nog meer sinister – om de gedachten, lichamen en geesten van onze kinderen te koloniseren nog voordat ze zelfs de kans hebben gekregen om te begrijpen hoe vrijheid en soevereiniteit eruitzien en voelen, beginnende bij de meest kwetsbaren.
In mei 2020 kondigde gouverneur Andrew Cuomo van New York een partnerschap aan met de stichting van Gates om ‘onderwijs terug uit te vinden.’ Cuomo noemde Gates een visionair en argumenteerde dat de pandemie zorgde voor ‘een moment in de geschiedenis in dewelke we de ideeën (van Gates) echt kunnen opnemen en bevorderen… al deze gebouwen, al deze fysieke klaslokalen – waarom met al de technologie die we hebben?
Eigenlijk is Gates al twee decennia aan het proberen om het openbaar onderwijssysteem van de Verenigde Staten te ontmantelen. Voor hem zijn studenten mijnbouwen voor data. Dat is waarom hij deze indicatoren promoot: deelname, inschrijving in universiteit, en punten op een reken- en leestest, want deze kunnen makkelijk berekend en ontgonnen worden. In het opnieuw bedenken van onderwijs, zullen kinderen gecontroleerd worden door toezichtssystemen om te checken of ze aandachtig zijn terwijl ze gedwongen worden om lessen vanop afstand, alleen en thuis te volgen. De dystopie is er één waar kinderen nooit terugkeren naar scholen, geen kans hebben om te spelen, geen vrienden hebben. Het is een wereld zonder samenleving, zonder relaties, zonder liefde en vriendschap.
Wanneer ik kijk naar de toekomst in een wereld van Gates en tech baronnen, zie ik een mensheid die verder gepolariseerd is in een groot aantal ‘wegwerp’ mensen die geen plaats hebben in de nieuwe heerschappij. Diegenen die behoren tot de nieuwe heerschappij zullen niet meer zijn dan digitale slaven.
Of we kunnen ons verzetten. We kunnen een andere toekomst zaaien, onze democratieën verdiepen, onze gemeenschapsgoederen terugvorderen, de aarde doen herleven als levende leden van Eén Aarde Familie, rijk in onze diversiteit en vrijheid, en in onze eenheid en onderlinge verbondenheid. Het is een gezondere toekomst. Het is er één waarvoor we dienen te strijden. Het is er één die we moeten terugvorderen.
We staan voor een afgrond van uitsterven. Zullen we toelaten dat onze menselijkheid als levende, bewuste, intelligente, autonome wezens, vernietigd wordt door een hebzucht machine die geen grenzen kent en niet in staat is om te stoppen met zijn kolonisatie en verwoesting? Of zullen we de machine stoppen en onze menselijkheid, vrijheid en autonomie verdedigen om het leven op aarde te beschermen?
Het bovenstaande is een uittreksel uit Vandana Shiva’s boek Oneness vs. The 1%: Shattering Illusions, Seeding Freedom (Eenheid versus de 1%: illusies verpletteren, vrijheid zaaien) (Chelsea Green publishing, augustus 2020).
Vandana Shiva is een wereldvermaard milieudenker en -activist, een leider in het Internationale Forum over Globalisering, en van de Slow Food Beweging. Directeur van Navdanya en van de Onderzoeksstichting voor Wetenschap, Technologie en Ecologie, en een onvermoeibare kruisvaarder voor de rechten van landbouwers, landarbeiders en vrouwen, ze is de auteur en redacteur van een twintigtal invloedrijke boeken, waaronder Making Peace with the Earth (Vrede Sluiten met de Aarde); Soil Not Oil (Grond, niet Olie); Globalisation’s New Wars (Nieuwe Oorlogen van de globalisering); Seed Sovereignty (Zaadsoevereiniteit), Food Security: Women in the Vanguard (Voedselveiligheid: Vrouwen in de Voorhoede); and Who Really Feeds the World? (Wie Voedt er Werkelijk de Wereld?). Haar laatste boek is Oneness vs the 1% (Chelsea Green Publishing, augustus 2020).
